Αν και πολλές φορές οι επιχειρήσεις τείνουν να μην τον υπολογίζουν, το κόστος της έλλειψης σεβασμού στην εργασιακή φιλοσοφία είναι τεράστιο σε όλους τους τομείς.

Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, οι άνθρωποι νιώθουν ότι δεν λαμβάνουν κανέναν σεβασμό στον εργασιακό τους χώρο. Οι εργαζόμενοι αισθάνονται ότι εργάζονται σε ένα τοξικό περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από σκληρά αφεντικά. Άλλοι διαμαρτύρονται ότι αντιμετωπίζονται ασεβώς με βάση το φύλο, την εθνικότητα ή τη θρησκεία. Μερικοί, λαμβάνουν προσβλητικά, καυστικά email.    

Ποιο είναι όμως το πραγματικό κόστος αυτής της ασέβειας; Τα τελευταία 20 χρόνια, οι ερευνητές μελετούν αυτό το ζήτημα, με μελέτες σε χιλιάδες εργαζομένους, σε όλο τον κόσμο αναφορικά με τον τρόπο που αντιμετωπίζονται στην εργασία τους. Σχεδόν οι μισοί από όσους συμμετείχαν στις έρευνες από το 1998, ανέφεραν ότι τους συμπεριφέρονταν με αγένεια, τουλάχιστον μια φορά το μήνα. Το ποσοστό από αυξήθηκε στο 55% το 2011 και έφτασε το 62% το 2016. Αν και καμιά φορά ο απολογισμός είναι κρυφός, το κόστος αυτής της ασέβειας είναι τεράστιο.

Από τους περίπου 800 υψηλόβαθμους και απλούς υπαλλήλους, σε 17 βιομηχανικές μονάδες της εταιρίας Christine Pearson, που πραγματοποιήθηκε η έρευνα μαζί με το Thunderbird School of Global Management, οι υπάλλληλοι που δεν ένιωθαν ότι τους σέβονταν είχαν χειρότερη απόδοση¹. Το 47% εκείνων που βίωναν έλλειψη σεβασμού από πρόθεση, δήλωσαν ότι μείωσαν συνειδητά το χρόνο εργασίας τους, ενώ το 38% δήλωσε ότι προμελετημένα μείωσε την ποιότητα εργασίας του. Επίσης, το 66% ανέφερε ότι η επίδοσή του παρουσίασε πτώση και το 78% ότι η αφοσίωση του προς την επιχείρηση έχει μειωθεί σημαντικά.

Πολλές από αυτές τις συνέπειες παραμένουν απαρατήρητες. Το άγχος που προκαλεί η έλλειψη σεβασμού μπορεί να «σκοτώσει» την παραγωγικότητα και τους ίδιους τους εργαζομένους. Όσοι ξεσπούν στους άλλους, μειώνουν τους υφιστάμενούς τους ή υποτιμούν τους συναδέλφους τους, με τη συμπεριφορά τους μπορεί να δημιουργήσουν πολλαπλές επιπτώσεις. Το 80% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι έχανε χρόνο από την εργασία του ανησυχώντας για κάποιο τέτοιο περιστατικό και το 63% έχανε χρόνο στην προσπάθεια του να αποφύγει αυτόν που τον αντιμετώπιζε με αγένεια.

Η έλλειψη σεβασμού μπορεί να εξαντλήσει το ανοσοποιητικό σύστημα, προκαλώντας ακόμα και καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνο, διαβήτη και έλκος. Η έρευνα² επίσης έδειξε ότι η εργασία μέσα σε μια ομάδα, όπου υπάρχει απρέπεια, επηρεάζει την ψυχική υγεία των ανθρώπων, λαμβάνοντας υπόψη το στρες και την αγένεια που έχει βιώσει κάποιος σε προσωπικό επίπεδο. Δεν είναι απαραίτητο να ανήκει κάποιος στην ομάδα-στόχο ή να λαμβάνει τα περισσότερα αγενή σχόλια δημοσίως για να επηρεαστεί αρνητικά. Μπορεί να θυμάται ένα περιστατικό με έναν συνάδελφο και να σκέφτεται πως θα αντιδρούσε ο ίδιος ή αν θα είναι αυτός ο επόμενος στόχος.

Ανεξάρτητα από το αν εργαζόμενοι υποφέρουν από κάποια ψυχική ή σωματική επίπτωση, πολλοί είναι εκείνοι που αποφασίζουν να εγκαταλείψουν την εργασία τους. Στην παρούσα έρευνα, από όσους δήλωσαν ότι βίωναν αγένεια εντός του εργασιακού πλαισίου, το 12% εγκατέλειψε την εργασία εξαιτίας της ασεβούς συμπεριφοράς. Παρ’ όλα αυτά, όσοι παραιτούνται εξαιτίας της αγένειας, συνήθως δεν αναφέρουν τον πραγματικό λόγο στους εργοδότες τους.

Ακόμα και όταν οι άνθρωποι που βιώνουν ασέβεια, επιθυμούν να αποδώσουν καλά, δεν τα καταφέρνουν. Σε πειραματικές μελέτες³, παρατηρήθηκε πτώση της εργασιακής απόδοσης, αμέσως μετά την εμφάνιση της αγένειας. Και μόνο η μαρτυρία γεγονότων ασέβειας είχε αρνητικό αποτέλεσμα με την μείωση της απόδοσης τουλάχιστον κατά 50%. Οι υπάλληλοι που είχαν βιώσει ασέβεια δεν ήταν επίσης ιδιαίτερα δημιουργικοί στο brainstorming.

Η αγένεια στον εργασιακό χώρο ζημιώνει την εξυπηρετικότητα και τη συνεργασία

Έχει επίσης διαπιστωθεί ότι οι εργαζόμενοι που εκτίθενται σε αγενείς συμπεριφορές, είναι τρεις φορές λιγότερο πιθανό να βοηθήσουν τους άλλους και μάλιστα η προθυμία τους να μοιραστούν μειώνεται στο μισό.

Το τίμημα της ασέβειας στον εργασιακό χώρο έχει συγκλονιστική επίδραση και στη σχέση με τους πελάτες

Μια νέα έρευνα, έδειξε ότι πολλοί καταναλωτές είναι λιγότερο πιθανό να προβούν σε αγορές από μια εταιρεία που θεωρούν ότι συμπεριφέρεται άσχημα, είτε στους ίδιους, είτε στους εργαζόμενους της. Ακόμη και μία σύντομη αρνητική αλληλεπίδραση, μπορεί να οδηγήσει σε γενικεύσεις για όλους τους εργαζόμενους, την επιχείρηση, ακόμη και το brand της. Για παράδειγμα, μετά από τις καταγγελίες των εργαζομένων για την έλλειψη σεβασμού, την ύπαρξη παρενόχλησης και ενός τοξικού περιβάλλοντος στην εταιρία Uber, οι πελάτες τους δήλωσαν ότι στράφηκαν προς τους ανταγωνιστές τους. Η φήμη ενός οργανισμού, για τον τρόπο με τον οποίο μεταχειρίζεται τους υπαλλήλους του, επηρεάζει σημαντικά την υποστήριξη και την αφοσίωση των πελατών του.

Οι ηγέτες των ομάδων παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην τόνωση της ομάδας. Μία έρευνα⁴ που πραγματοποιήθηκε σε διατμηματικές ομάδες, αποκάλυψε ότι όταν οι ηγέτες συμπεριφέρονταν στα μέλη της ομάδας, σωστά και δίκαια, τα μέλη της ομάδας ήταν πιο παραγωγικά, σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο. Ήταν μάλιστα και πιθανό να κάνουν ακόμη περισσότερα πράγματα και από τις απαιτήσεις της εργασίας τους. Όλα επομένως, ξεκινούν από την κορυφή.

Στις μελέτες που έχουν γίνει σε πάνω από είκοσι χιλιάδες εργαζομένους σε όλο τον κόσμο, εκείνοι που ένιωθαν ότι οι ανώτερό τους, τούς έδειχναν σεβασμό, ανέφεραν 92% μεγαλύτερο ποσοστό συγκέντρωσης και ιεράρχησης, 55% περισσότερη εμπλοκή, 56% καλύτερη υγεία και ευεξία, 1,72 φορές περισσότερη εμπιστοσύνη και ασφάλεια και 89% μεγαλύτερη απόλαυση και ικανοποίηση από την εργασία τους. Επίσης ήταν 1,1 φορές περισσότερο πιθανό να παραμείνουν στην επιχείρηση, από εκείνους που δέχονταν αρνητική συμπεριφορά.

Αν επιθυμείτε να καλλιεργήσετε την ευγενική κουλτούρα εντός του οργανισμού σας, απομακρύνετε τους τοξικούς ανθρώπους πριν καν μπουν στην επιχείρησή σας. Στις συνεντεύξεις διερευνήστε τις θέσεις των υποψηφίων, μέσω συμπεριφορικών ερωτήσεων. Ελέγξτε με κάθε λεπτομέρεια τις αναφορές των μελλοντικών υπαλλήλων και στελεχών, αλλά μην περιορίζεστε μόνο σε αυτές, κοιτάξτε κάτω από την επιφάνεια των ανθρώπων.

Να είστε σαφείς σχετικά με τις αξίες του οργανισμού σας. Κάντε την ευγένεια και τον σεβασμό μέρος εργασιακής φιλοσοφίας και τοποθετήστε την σε ένα ορατό σημείο. Είναι σημαντικό η ομάδα σας να συμμετέχει στον διάλογο θέσπισης των κανόνων λειτουργίας. Στη συνέχεια, καταστήστε σαφές στους υπαλλήλους σας ότι ο καθένας είναι υπεύθυνος για την εκπλήρωση των κανόνων ευγένειας του οργανισμού σας.

 Ένας τρόπος για να δείξετε πόσο σημαντική είναι η ευγένεια και ο σεβασμός για την δική σας επιχείρηση, είναι να βρείτε ένα τρόπο μέτρησης αυτών κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης της απόδοσης. Βρείτε τρόπους για να ενισχύσετε τέτοιες πρακτικές δημοσίως μέσα από την αναγνώριση και την επιβράβευση των υπαλλήλων σας.

Τέλος, οι ηγέτες πρέπει να διορθώνουν γρήγορα την κακή συμπεριφορά και ταυτόχρονα να απαιτούν από τους υπαλλήλους τους να είναι ευγενικοί. Αν η κακή συμπεριφορά από έναν υπάλληλο σε οποιοδήποτε επίπεδο δεν διορθωθεί άμεσα, έχει φύγει. Οι ηγέτες των επιχειρήσεων είναι πεπεισμένοι ότι οι πελάτες τους μπορούν να καταλάβουν την έλλειψη σεβασμού και την αγένεια και είναι διατεθειμένοι να τους απολύσουν ακόμη και αν είναι εξαιρετικοί στη δουλειά τους.

Η έλλειψη σεβασμού στοιχίζει πολύ ακριβά για να αγνοηθεί. Επικεντρωθείτε στην διαμόρφωση μιας εργασιακής κουλτούρας, όπου οι άνθρωποι θα αισθάνονται ότι τους σέβονται και θα ανταμειφθείτε.

 Πηγή: qz.com
Συγγραφέας: Dr. Christine Porath
Απόδοση: Άννα Αποστολίδου, Κλινικός Ψυχολόγος
Έρευνες: 1. The Cost of Bad Behavior
2. Personal and workgroup incivility: impact on work and health outcomes.
3. Does Rudeness Really Matter? The Effects of Rudeness on Task Performance and Helpfulness
4. The Effect of Interactional Fairness on the Performance of Cross-Functional Product Development Teams: A Multilevel Mediated Model

Πηγή: psychologynow.gr

Ας ξεκινήσουμε την περιγραφή του ναρκισσισμού με δύο ακραία παραδείγματα: τον «πρωταρχικό ναρκισσισμό» του νεογέννητου και τον ναρκισσισμό του παράφρονα.

Το βρέφος δεν σχετίζεται ακόμα με τον εξωτερικό κόσμο (στη φροϋδική ορολογία η λίμπιντό του δεν έχει φτάσει ακόμα στην κάθεξη των εξωτερικών αντικειμένων). Ένας άλλος τρόπος να το θέσουμε είναι να πούμε ότι ο εξωτερικός κόσμος δεν υπάρχει για το νεογέννητο, και αυτό στο βαθμό που δεν είναι ικανό να διακρίνει μεταξύ του «Εγώ» και του «όχι Εγώ».

Επίσης, μπορούμε να πούμε ότι το νεογέννητο δεν «ενδιαφέρεται» (interested, από το λατινικό ρήμα interesse = εν-υπάρχω) για τον εξωτερικό κόσμο. Η μόνη πραγματικότητα που υπάρχει για το βρέφος είναι ο εαυτός του: το σώμα, η φυσική αίσθηση του κρύου και της ζέστης, η δίψα, η ανάγκη του για ύπνο και σωματική επαφή.

Ο παράφρων βρίσκεται σε μια κατάσταση που ουσιαστικά δεν διαφέρει από εκείνη του νεογέννητου. Ωστόσο, ενώ για το νεογέννητο ο εξωτερικός κόσμος δεν έχει ακόμα αναφανεί ως πραγματικός, για τον παράφρονα έχει πάψει να είναι αληθινός. Στην περίπτωση των παραισθήσεων, για παράδειγμα, οι αισθήσεις έχουν χάσει τη λειτουργία καταγραφής εξωτερικών συμβάντων – καταγράφουν υποκειμενικές εμπειρίες σύμφωνα με κατηγορίες αισθητηριακής αντίδρασης σε εξωτερικά αντικείμενα.

Στην παρανοϊκή παράκρουση επενεργεί ο ίδιος μηχανισμός. Ο φόβος ή η υποψία, για παράδειγμα, που είναι υποκειμενικά συναισθήματα, αντικειμενικοποιούνται κατά τρόπο που το παρανοϊκό άτομο είναι πεπεισμένο ότι οι άλλοι συνωμοτούν εναντίον του. Αυτή ακριβώς είναι η διαφορά με το νευρωτικό άτομο: το τελευταίο μπορεί να φοβάται συνεχώς ότι το μισούν, ότι βρίσκεται υπό διωγμό και ούτω καθεξής, αλλά έχει ακόμη επίγνωση ότι αυτό είναι κάτι που φοβάται. Για το παρανοϊκό άτομο ο φόβος έχει μεταμορφωθεί σε γεγονός.

Ένα συγκεκριμένο παράδειγμα ναρκισσισμού που βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ λογικής και παραφροσύνης συναντάμε σε ορισμένα άτομα που έχουν αποκτήσει υπερβολική δύναμη. Οι Φαραώ της Αιγύπτου, οι Καίσαρες της Ρώμης, οι Βοργίες, ο Χίτλερ, ο Στάλιν, ο Τρουχίλιο – παρουσιάζουν όλοι παρόμοια γνωρίσματα. Έχουν αποκτήσει απόλυτη εξουσία.

Ο λόγος τους είναι ο τελικός κριτής των πάντων, ακόμη και της ζωής και του θανάτου. Και δεν φαίνεται να υπάρχει όριο στην ικανότητά τους να κάνουν ό,τι επιθυμούν. Είναι θεοί που τους περιορίζει μόνο η ασθένεια, τα γηρατειά και ο θάνατος. Προσπαθούν να βρουν λύση στο πρόβλημα της ανθρώπινης ύπαρξης. Προσπαθούν να προσποιηθούν πως δεν υπάρχει όριο στη λαγνεία και την εξουσία τους, και έτσι κοιμούνται με αμέτρητες γυναίκες, σκοτώνουν αμέτρητους άντρες, χτίζουν παντού κάστρα, «θέλουν τη σελήνη», «θέλουν το αδύνατο».

Αυτό αποτελεί παραφροσύνη, παρότι συνιστά μια προσπάθεια να επιλύσει κανείς το πρόβλημα της ύπαρξης προσποιούμενος ότι δεν είναι άνθρωπος. Είναι μια παραφροσύνη που τείνει να εξελίσσεται κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου που έχει προσβάλει. Όσο περισσότερο προσπαθεί να γίνει θεός, τόσο περισσότερο απομονώνεται από την ανθρώπινη φυλή. Αυτή η απομόνωση του προκαλεί μεγαλύτερο φόβο, όλοι γίνονται εχθροί του και προκειμένου να αντέξει το φόβο που ακολουθεί, πρέπει να αυξήσει τη δύναμη, τη στυγνότητα και το ναρκισσισμό του.

Αυτή η καισαρική παραφροσύνη θα ήταν καθαρή τρέλα αν δεν υπήρχε ένας παράγοντας : μέσω της δύναμής του ο Καίσαρας έχει υποτάξει την πραγματικότητα στις ναρκισσιστικές φαντασιώσεις του. Έχει αναγκάσει τους πάντες να συμφωνήσουν ότι είναι θεός, ο ισχυρότερος και σοφότερος όλων – έτσι η μεγαλομανία του φαίνεται λογικό συναίσθημα.

Από την άλλη, πολλοί θα τον μισήσουν και θα προσπαθήσουν να τον ανατρέψουν και να τον σκοτώσουν – έτσι οι παθολογικές υποψίες του στηρίζονται κι αυτές σε ένα πυρήνα πραγματικότητας. Ως αποτέλεσμα δεν αισθάνεται αποκομμένος από την πραγματικότητα – έτσι μπορεί να διατηρήσει ένα ίχνος λογικής, αν και παραμένει πάντα σε επισφαλή κατάσταση.

Η ψύχωση συνιστά μια κατάσταση απόλυτου ναρκισσισμού, στην οποία το άτομο έχει διαρρήξει κάθε σύνδεση με την εξωτερική πραγματικότητα και έχει μετατρέψει τον εαυτό του σε υποκατάστατό της. Έχει γεμίσει ολοκληρωτικά από τον εαυτό του, έχει γίνει ο «θεός και ο κόσμος» για τον εαυτό του. Με αυτή ακριβώς την ιδέα άνοιξε για πρώτη φορά ο Φρόιντ τον δρόμο για τη δυναμική κατανόηση της φύσης της ψύχωσης.

«Η καρδιά του ανθρώπου» Erich Fromm, Εκδόσεις Διόπτρα

Πηγή: enallaktikidrasi.com

Μαρκ εδώ, ιδρυτής του Ινστιτούτου Ψυχολογίας της Διατροφής.

Χαίρομαι που είστε εδώ για αυτή τη συζήτηση. Και, πριν ξεκινήσουμε, ξέρω τι μπορεί να σκέφτεστε: «Μαρκ, όταν λες "το πνεύμα υπερισχύει του φαγητού", μιλάς για τη δύναμη της θέλησης; Ή την ικανότητά μας να αλλάξουμε γρήγορα το μυαλό μας ώστε να ελέγξουμε πόσο τρώμε;»

Αρχικά... θα ήθελα να πω ότι ΔΕΝ πιστεύω στην ετικέτα "αδύναμη θέληση". Πιστεύω ότι είναι αφελές να προτείνουμε ότι κάθε άνθρωπος θα πρέπει να είναι σε θέση να σταματήσει εύκολα και απλά να τρώει ένα ορισμένο ποσό τροφής ή να αρχίσει να τρώει τρόφιμα υψηλής ποιότητας χωρίς συναισθηματική σύνδεση με τη μεταβολή της συμπεριφοράς. Εάν αυτό ΉΤΑΝ δυνατό ... καλά, δεν θα κάναμε αυτή τη συζήτηση, γιατί κανείς δεν θα είχε πρόβλημα με το φαγητό ή το σώμα. Και η πραγματικότητα είναι ότι πολλοί από εμάς έχουν ένα πρόβλημα που δεν έχει επιλυθεί από την υπερβολικά απλουστευμένη καθοδήγηση: "Τρώτε αυτό, Όχι αυτό".

Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε πλέον να αγνοήσουμε ότι οι σκέψεις και τα συναισθήματά μας συμβάλλουν (θετικά ή αρνητικά) στη γενική υγεία μας. Έτσι, αυτή η συζήτηση δεν αφορά την ικανότητά μας να αναγκάσουμε το μυαλό μας να μας βοηθήσει να ελέγξουμε τις συμπεριφορές μας με το φαγητό. Πρόκειται περισσότερο για την αύξηση της συνειδητοποίησης των δικών μας σκέψεων σχετικά με την τροφή και το φαγητό και την ανακάλυψη του τρόπου με τον οποίο οι σκέψεις αυτές συμβάλλουν στο μεταβολισμό, την πέψη, τη φυσιολογία και τη γενική ευημερία.

Ελπίζω ότι αυτή η συζήτηση θα σας οδηγήσει σε μια καλύτερη κατανόηση της σχέσης σας με το φαγητό και θα σας επιτρέψει να συνεχίσετε ελαφρώς τη διεύρυνση των θετικών και χαλαρών σκέψεων σας γύρω από το φαγητό και το σώμα.

Βλέπετε, ένα από τα πιο θεμελιώδη δομικά στοιχεία του μεταβολισμού της διατροφής δεν είναι ούτε η βιταμίνη, ούτε η ανόργανη ουσία, ούτε το μόριο. Είναι η σχέση μας με την τροφή. Είναι το σύνολο των εσωτερικών σκέψεων και συναισθημάτων μας για το τι τρώμε. Αυτή η σχέση με το φαγητό είναι εξίσου βαθιά και αποκαλυπτική με οποιαδήποτε θα μπορούσαμε ποτέ να έχουμε. Ο μεγάλος Σούφι ποιητής Ρουμί  παρατήρησε κάποτε: «Ο κορεσμένος άνθρωπος και ο πεινασμένος άνδρας δεν βλέπουν το ίδιο πράγμα όταν κοιτάζουν ένα ψωμί ψωμιού». Και ο Al Capone, γνωστός γκάνγκστερ, παρατήρησε με προσοχή: «Όταν πουλάω ποτό, λέγεται λαθραία πώληση ποτών· όταν οι πελάτες μου το σερβίρουν σε ασημένιους δίσκους στη Λίμνη Shore Drive, ονομάζεται φιλοξενία». Πράγματι, ο τρόπος που καθένας από εμάς σκέφτεται για το φαγητό είναι τόσο βαθιά σχετικός που εάν μια ομάδα από εμάς κοιτούσαμε στο ίδιο πιάτο φαγητού, κανένας δεν θα έβλεπε το ίδιο πράγμα ή δεν θα το μεταβόλιζε με τον ίδιο τρόπο.

Πείτε, για παράδειγμα, πως εξετάζουμε ένα πιάτο ζυμαρικών, κοτόπουλου και σαλάτας. Μια γυναίκα που θέλει να χάσει βάρος μπορεί να δει τις θερμίδες και το λίπος. Θα ανταποκριθεί ευνοϊκά στη σαλάτα ή το κοτόπουλο, αλλά θα δει τα ζυμαρικά με φόβο. Μια αθλητής που προσπαθεί να κερδίσει μυϊκή μάζα μπορεί να κοιτάξει το ίδιο γεύμα και να δει πρωτεΐνη. Θα εστιάσει στο κοτόπουλο και θα παραβλέψει τα άλλα τρόφιμα. Ένας καθαρός χορτοφάγος θα μπορούσε να δει την δυσάρεστη θέα ενός νεκρού ζώου και δεν θα άγγιζε τίποτα στο πιάτο. Ένας εκτροφέας κοτόπουλων, από την άλλη πλευρά, θα ήταν πιθανώς περήφανος να δει ένα καλό κομμάτι κρέατος. Κάποια που προσπαθεί να θεραπεύσει μια ασθένεια μέσω της διατροφής θα δει δυνητικά φάρμακα ή δυνητικά δηλητήρια, ανάλογα με το αν το πιάτο του φαγητού επιτρέπεται στην επιλεγμένη διατροφή της. Ένας επιστήμονας που μελετά την περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά στα τρόφιμα θα δει μια συλλογή χημικών ουσιών.

Αυτό που είναι εκπληκτικό είναι ότι κάθε ένας από αυτούς τρώγοντας θα μεταβολίσει το ίδιο γεύμα αρκετά διαφορετικά ως απάντηση στις μοναδικές του σκέψεις. Με άλλα λόγια, αυτό που σκέφτεστε και αισθάνεστε για ένα τρόφιμο μπορεί να είναι εξίσου σημαντικός καθοριστικός παράγοντας για τη θρεπτική του αξία και την επίδρασή του στο σωματικό βάρος, όπως τα ίδια τα θρεπτικά συστατικά.

Ακούγεται απίστευτο;

Ακολουθεί κάτι σχετικά με το πώς λειτουργεί η επιστήμη:

Πώς τρώει ο εγκέφαλός σας

Ο αυτοκινητόδρομος πληροφοριών του εγκεφάλου, του νωτιαίου μυελού και των νεύρων είναι σαν ένα τηλεφωνικό σύστημα μέσω του οποίου το μυαλό σας επικοινωνεί με τα πεπτικά σας όργανα. Ας πούμε ότι πρόκειται να φάτε ένα παγωτό χωνάκι. Η έννοια και η εικόνα αυτού του παγωτού συμβαίνει στο υψηλότερο κέντρο του εγκεφάλου - στον εγκεφαλικό φλοιό. Από εκεί, οι πληροφορίες αναμεταδίδονται ηλεκτροχημικά στο μεταιχμιακό σύστημα, το οποίο θεωρείται το "κατώτερο" τμήμα του εγκεφάλου. Το μεταιχμιακό  σύστημα ρυθμίζει τα συναισθήματα και τις βασικές φυσιολογικές λειτουργίες όπως η πείνα, η δίψα, η θερμοκρασία, η σεξουαλική κίνηση, ο καρδιακός ρυθμός και η αρτηριακή πίεση. Μέσα στο μεταιχμιακό  σύστημα υπάρχει μια συγκέντρωση με μέγεθος μπιζελιού των ιστών γνωστή ως υποθάλαμος, η οποία ενσωματώνει τις δραστηριότητες του νου με τη βιολογία του σώματος. Με άλλα λόγια, παίρνει αισθητηριακά, συναισθηματικά και νοητικά δεδομένα και μετατρέπει αυτές τις πληροφορίες σε φυσιολογικές απαντήσεις. Αυτό δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμα.

Εάν το παγωτό είναι η αγαπημένη σας γεύση - ας πούμε, σοκολάτα - και το καταναλώνετε με απόλυτη απόλαυση, ο υποθάλαμος θα διαμορφώσει αυτή τη θετική εισροή στέλνοντας σήματα ενεργοποίησης μέσω παρασυμπαθητικών νευρικών ινών σε σιελογόνους αδένες, οισοφάγο, στομάχι, πάγκρεας, ήπαρ και χοληδόχο κύστη. Η πέψη θα διεγερθεί και θα έχετε μια πληρέστερη μεταβολική διάσπαση του παγωτού ενώ θα κάψετε τις θερμίδες πιο αποτελεσματικά.

Αν νιώθετε ενοχές που τρώτε το παγωτό ή κρίνετε τον εαυτό σας που το τρώει, ο υποθάλαμος θα λάβει αυτή την αρνητική εισροή και θα στείλει τα σήματα κάτω στις συμπαθητικές ίνες του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Αυτό προκαλεί ανασταλτικές αποκρίσεις στα πεπτικά όργανα, πράγμα που σημαίνει ότι θα τρώτε το παγωτό σας αλλά δεν το μεταβολίζετε πλήρως. Μπορεί να παραμείνει στο πεπτικό σας σύστημα περισσότερο, γεγονός που μπορεί να μειώσει τον πληθυσμό σας από υγιή βακτήρια του εντέρου και να αυξήσει την απελευθέρωση τοξικών παραπροϊόντων στην κυκλοφορία του αίματος. Επιπλέον, τα ανασταλτικά σήματα στο νευρικό σύστημα μπορούν να μειώσουν την αποτελεσματικότητα της καύσης θερμίδων σας μέσω της αύξησης της ινσουλίνης και της κορτιζόλης, πράγμα που θα σας αναγκάσει να αποθηκεύσετε περισσότερο από το γεμάτο ενοχές παγωτό σας ως σωματικό λίπος. Έτσι οι σκέψεις που κάνετε για το φαγητό που τρώτε αμέσως γίνονται πραγματικότητα στο σώμα σας μέσω του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Ο εγκέφαλος δεν κάνει διάκριση ανάμεσα σε πραγματικό στρεσογόνο παράγοντα ή σε φανταστικό. Εάν καθίσατε σε ένα δωμάτιο μόνος σας, ευτυχισμένος και ικανοποιημένος και αρχίσατε να σκέφτεστε τον άντρα που σας πλήγωσε πριν χρόνια και εάν αυτή η ιστορία εξακολουθεί να σας φορτίζει - το σώμα σας θα μετατοπίζεται γρήγορα στη φυσιολογική κατάσταση στρες - αυξημένη καρδιακή συχνότητα και αρτηριακή πίεση, ακολουθούμενη από μειωμένη πεπτική λειτουργία.

Οποιαδήποτε ενοχή σχετικά με το φαγητό, ντροπή για το σώμα ή κρίση για την υγεία θεωρούνται στρεσογόνοι παράγοντες από τον εγκέφαλο και αμέσως μεταγλωττίζονται στα ηλεκτροχημικά τους ισοδύναμα στο σώμα. Θα μπορούσατε να φάτε το πιο υγιεινό γεύμα στον πλανήτη, αλλά εάν κάνετε τοξικές σκέψεις, η πέψη του φαγητού σας μειώνεται και ο μεταβολισμός της αποθήκευσης λίπους μπορεί να αυξηθεί. Ομοίως, θα μπορούσατε να τρώτε ένα γεύμα με θρεπτικά συστατικά, αλλά εάν το κεφάλι και η καρδιά σας είναι στο σωστό σημείο, η θρεπτική δύναμη του φαγητού σας θα αυξηθεί.

Το εικονικό φάρμακο σε ένα πιάτο

Για να εκτιμήσουμε πλήρως την δύναμη του μυαλού πάνω στο μεταβολισμό, ας ρίξουμε μια νέα ματιά σε ένα από τα πιο συναρπαστικά φαινόμενα της επιστήμης: το φαινόμενο placebo (εικονικού έκτακτης φαρμάκου). Παραθέτω εδώ το αγαπημένο μου παράδειγμα αυτής της εξαιρετικής δύναμης.

Το 1983, οι ιατρικοί ερευνητές δοκίμαζαν μια νέα χημειοθεραπεία. Μια ομάδα ασθενών με καρκίνο έλαβε το πραγματικό φάρμακο που δοκιμάστηκε ενώ μια άλλη ομάδα έλαβε ένα εικονικό φάρμακο - μια ψεύτικη αβλαβή, αδρανή χημική ουσία. Όπως ίσως γνωρίζετε, οι φαρμακευτικές εταιρείες υποχρεούνται από το νόμο να δοκιμάζουν όλα τα νέα φάρμακα έναντι ενός εικονικού φαρμάκου για να προσδιορίσουν την πραγματική αποτελεσματικότητα, εάν υπάρχει, του εν λόγω προϊόντος. Κατά τη διάρκεια αυτής της μελέτης, κανείς δεν το ξανασκέφτηκε όταν το 74 τοις εκατό των καρκινοπαθών που έλαβαν την πραγματική χημειοθεραπεία έδειξε μια από τις πιο συχνές παρενέργειες αυτής της θεραπείας: έχασαν τα μαλλιά τους. Ωστόσο, αξιοσημείωτα, το 31% των ασθενών που έλαβαν χημειοθεραπεία με εικονικό φάρμακο - μια αδρανής ένεση αλμυρού νερού - είχαν επίσης μια ενδιαφέρουσα παρενέργεια: έχασαν και αυτοί τα μαλλιά τους. Αυτή είναι η δύναμη της προσδοκίας. Ο μόνος λόγος που οι ασθενείς με εικονικό φάρμακο έχασαν τα μαλλιά τους είναι επειδή πίστευαν ότι θα συμβεί. Όπως και πολλοί άνθρωποι, συνέδεσαν τη χημειοθεραπεία με το χάσιμο των μαλλιών.

Αν λοιπόν η δύναμη του μυαλού είναι αρκετά ισχυρή ώστε να κάνει τα μαλλιά μας να πέσουν όταν παίρνουμε ένα εικονικό φάρμακο, τι νομίζετε ότι συμβαίνει όταν σκεφτόμαστε μέσα μας: «Αυτό το κέικ είναι παχυντικό, πραγματικά δεν πρέπει να το τρώω» ή «Εγώ θα πάω να φάω αυτό το τηγανητό κοτόπουλο, αλλά ξέρω ότι είναι κακό για μένα» ή «Μου αρέσει να τρώω τη σαλάτα μου επειδή είναι πραγματικά υγιεινή»;.

Σίγουρα δεν λέω ότι μπορούμε να φάμε δηλητήριο χωρίς καμιά βλάβη, αν πιστεύουμε ότι είναι καλό για εμάς. Προτείνω ότι αυτό που πιστεύουμε για κάθε ουσία που καταναλώνουμε μπορεί να επηρεάσει δυναμικά τον τρόπο με τον οποίο επιδρά στο σώμα. Κάθε μέρα, εκατομμύρια άνθρωποι τρώνε και πίνουν ενώ κάνουν δυνατές και πειστικές σκέψεις για το γεύμα τους.

Εξετάστε μερικά από τα τρόφιμα για τα οποία έχετε κάνει ισχυρές συνδέσεις:

«Το αλάτι θα αυξήσει την αρτηριακή μου πίεση.»

«Το λίπος θα με κάνει πιο παχύ.»

«Η ζάχαρη θα σαπίσει τα δόντια μου.»

«Δεν μπορώ να τα καταφέρω μέσα στην ημέρα χωρίς το φλιτζάνι καφέ μου».

«Αυτό το κρέας θα αυξήσει το επίπεδο χοληστερόλης μου.»

«Αυτό το ασβέστιο θα χτίσει τα οστά μου.»

Σε κάποιο βαθμό, μερικές από αυτές τις δηλώσεις μπορεί να είναι αληθινές. Είναι όμως πιθανό να υποκινήσουμε αυτά τα αποτελέσματα; Και αν αυτά τα αποτελέσματα είναι το έμφυτο αποτέλεσμα της κατανάλωσης αυτών των τροφών, μπορείτε να δείτε πώς μπορούμε να ενισχύσουμε αυτά τα αποτελέσματα με τη δύναμη των προσδοκιών μας;

Το φαινόμενο placebo δεν είναι κάποιο σπάνιο και ασυνήθιστο δημιούργημα.

Η εμφάνισή του είναι αρκετά συνηθισμένη. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι 35 έως 45 τοις εκατό όλων των συνταγογραφούμενων φαρμάκων μπορεί να οφείλουν την αποτελεσματικότητά τους στη δύναμη του εικονικού φαρμάκου και ότι 67 τοις εκατό όλων των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, όπως θεραπείες πονοκέφαλου, φάρμακα για το βήχα και κατασταλτικά της όρεξης, επίσης βασίζονται στο εικονικό φάρμακο. Σε μερικές μελέτες η ανταπόκριση στα εικονικά φάρμακα είναι τόσο υψηλή που αγγίζει το 90 τοις εκατό.

Με εκπλήσσει το γεγονός ότι πολύ λίγοι στην επιστημονική κοινότητα έχουν κάνει την προφανή συσχέτιση μεταξύ της ισχύος του εικονικού φαρμάκου και της τροφής. Πράγματι, το φαινόμενο placebo ενσωματώνεται στη διατροφική διαδικασία. Είναι βαθιά παρόν σε καθημερινή βάση κάθε φορά που τρώμε. Είναι σαν να καλείτε μια συνταγή στο δικό σας φαρμακείο διατροφής. Αυτό που πιστεύουμε μεταφράζεται αλχημικά στο σώμα μέσω των νευρικών οδών, του ενδοκρινικού συστήματος, της κυκλοφορίας των νευροπεπτιδίων, του ανοσοποιητικού δικτύου και του πεπτικού συστήματος.

Μπορείτε να δείτε τη σημασία του εσωτερικού σας κόσμου όταν πρόκειται για το μεταβολισμό ενός γεύματος; Είστε έτοιμοι να φέρετε τον πιο ευτυχισμένο και πιο χαλαρό εαυτό σας στο τραπέζι;

Λατρεύω να ακούω τις σκέψεις και τις ιδέες σας. Απαντήστε εδώ και μοιραστείτε τις δικές σας ιστορίες σχετικά με τη δύναμη του νου να επηρεάσει ένα γεύμα.

Με τους θερμούς μου χαιρετισμούς,

Marc David

Ιδρυτής, Ινστιτούτο Ψυχολογίας της Διατροφής

Πηγή: psychologyofeating.com

Θα μπορούσε να υπάρχει ένα πολυδιάστατο σύμπαν στον εγκέφαλό μας; Θα μπορούσε! Τουλάχιστον, αυτό ακριβώς ισχυρίζονται κάποιοι επιστήμονες και ερευνητές και αυτό που βρήκαν δεν ανήκει καθόλου στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. Βρίσκεται απλά στον εγκέφαλό μας και είναι πραγματικό.

Αλλά περί τίνος ακριβώς πρόκειται; Οι ερευνητές, λοιπόν, χρησιμοποιώντας τη μαθηματική μέθοδο της Αλγεβρικής Τοπολογίας, μπόρεσαν να «χαρτογραφήσουν» τις δομές και τους χώρους στο εσωτερικό των δικτύων που υπάρχουν στον εγκέφαλό μας. Αυτές οι δομές και οι χώροι ουσιαστικά δημιουργούνται, λόγω του τρόπου που οι 86 δισεκατομμύρια νευρώνες μας μεταφέρουν πληροφορίες από κύτταρο σε κύτταρο. Αυτές οι πληροφορίες που διατρέχουν εκείνα τα μονοπάτια είναι που σας επιτρέπουν να σκέφτεστε, και να διαβάζετε αυτή τη στιγμή το παρόν άρθρο. Και είναι ένα πολύ πολύ μικρό παρακλάδι ενός τεράστιου δικτύου συνδέσεων, σαν τα κλαδιά ενός δέντρου. Αυτό το δίκτυο είναι που δημιουργεί τα πολυδιάστατα σύμπαντα που προαναφέραμε.

Το Blue Brain project και ο εγκέφαλος

Η συγκεκριμένη έρευνα είναι μέρος του Blue Brain Project, το οποίο σχεδιάστηκε από μια ολόκληρη ομάδα διεθνών επιστημόνων. Ήταν η πρώτη φορά που έγινε δυνατός ο προσδιορισμός των πραγματικών δομών μέσω της χρήσης της Αλγεβρικής Τοπολογίας. Δημοσιευμένη στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Frontiers in Computational Neuroscience, στη μελέτη χρησιμοποιηθήκαν εξαιρετικά πολύπλοκα υπολογιστικά μοντέλα και υπολογιστές για να καταφέρουν να πάρουν αυτές τις εικόνες, αλλά στην ουσία βασίστηκαν στην πραγματική παρατήρηση των κινήσεων των πληροφοριών στο εσωτερικό των νευρωνικών κυττάρων.

Καθώς οι πληροφορίες διαπερνούν τα κύτταρα, δημιουργούνται δομές, μέσω αλληλοδιαπλεκόμενων, ενοποιημένων γεωμετρικών σχημάτων. Ο υπεύθυνος του Blue Brain Project, Henry Markram, αναφέρει σχετικά με τα ευρήματα: «Ανακαλύψαμε έναν κόσμο που ποτέ πριν δεν είχαμε φανταστεί. Αποκαλύψαμε πολλές δεκάδες εκατομμύρια τέτοιων αντικειμένων ακόμα και σε μια μικρή κουκκίδα του εγκεφάλου, που έχουν μέχρι και επτά διαστάσεις. Ωστόσο, σε κάποια δίκτυα, ανακαλύψαμε ακόμα και δομές σε 11 διαστάσεις».

Για να καταλάβουμε λίγο καλύτερα, κάθε νευρώνας που υπάρχει στον εγκέφαλό σας μπορεί να επικοινωνήσει με εκείνον που βρίσκεται δίπλα του. Όταν επικοινωνεί, το κάνει με έναν τρόπο που δημιουργεί ένα «αντικείμενο», που τα μαθηματικά και η τεχνολογία μπορούν να εντοπίσουν. Αν υπάρχουν κι άλλοι νευρώνες που «συμμετέχουν» σε αυτή την επικοινωνία, θα εμφανιστούν κι άλλες «διαστάσεις».

Αφού χρησιμοποίησαν ηλεκτρονικούς υπολογιστές για να εμφανίσουν τις παραπάνω εικόνες, οι επιστήμονες ύστερα εξέτασαν πραγματικό εγκεφαλικό ιστό, για να επιβεβαιώσουν τα ευρήματά τους. Αυτό που επίσης βρήκαν ήταν ότι διαφορετικά ερεθίσματα μπορούσαν να κάνουν αυτή την επικοινωνία μεταξύ νευρώνων να δημιουργήσει ακόμα περισσότερες διαστάσεις, ανάλογα με τα ερεθίσματα.

«Η παρουσία πολλών διαστάσεων, όταν ο εγκέφαλος επεξεργάζεται πληροφορίες, υποδεικνύει ότι οι νευρώνες αντιδρούν στα ερεθίσματα με έναν εντυπωσιακά οργανωμένο τρόπο», σημειώνει ο Ran Levi, ερευνητής του project. «Είναι σαν ο εγκέφαλος να απαντά σε μια πρόκληση, κατασκευάζοντας ένα πύργο πολυδιάστατων κύβων, ξεκινώντας με μία γραμμή (1D), τετράγωνα (2D), κύβους (3D) και ύστερα με πιο πολύπλοκες γεωμετρίες 4D, 5D κλπ. Η ακολουθία της δραστηριότητας μέσα στον εγκέφαλο μοιάζει με ένα πολυδιάστατο κάστρο της άμμου που έχει την ικανότητα να παίρνει μορφή από την άμμο και μετά να διαλύεται».

Το πιο ενδιαφέρον από όλα αυτά όμως είναι ότι η πραγματικότητα είναι τελικά εκείνη που προσδιορίζει και υπαγορεύει τι είδους διαστάσεις και σχήματα θα εμφανιστούν στον εγκέφαλό σας. Εσείς καθοδηγείτε τη φύση του σύμπαντος μέσα στο οποίο ζείτε.

Ο καθηγητής Cees van Leeuwen από το Βέλγιο, που συμμετέχει στο Blue Brain Project δήλωσε ότι: «Εκτός από τη φυσική, οι πολυδιάστατοι χώροι χρησιμοποιούνται ευρέως πια για να αναπαραστήσουν τις πολύπλοκες δομές ή συνθήκες των συστημάτων… Ο χώρος είναι απλά ο συνδυασμός όλων των βαθμών ελευθερίας που έχει το σύστημα και η κατάστασή του αναπαριστά τις αξίες που αυτοί οι βαθμοί ελευθερίας κατέχουν στην πραγματικότητα».

Αν κάποιος λοιπόν σας πει ότι δεν υπάρχουν άλλες διαστάσεις, μπορείτε να διαφωνήσετε, φέρνοντας αυτό το παράδειγμα. Μπορείτε να τους αιφνιδιάσετε, δείχνοντάς τους τι υπάρχει μέσα στο κεφάλι τους. Και αν δεν πειστούν; Δείξτε τους το παρακάτω βίντεο:

Πηγή: enallaktikidrasi.com